حضور آگاهی و ایمان
استاد محمدرضا حکیمی، نویسنده فرزانه، ادیب توانا و از نسل مصلحان امت اسلامی از سیدجمال الدین اسدآبادی تا علامه اقبال لاهوری، و از استاد شهید مطهری تا دکتر شریعتی، و از حضرت امام خمینی تا استاد علامه جعفری، اکنون در میان ماست، اما بدون هر گونه تظاهری، و همچنان به انجام مسئولیت خویش متعهد، بدون آن که برای آن اجری طلب نماید، و از رنج و درد مردم خویش همواره مغموم، بدون آن که کسی را بخواهد از آینده ناامید سازد. هر گاه که به او فکر می کنم، در این اندیشه غوطه ور می شوم، که این چه رمزی است که در این شهر بی هویت و نامحدود، چنین محدود بزرگانی بدون هیاهو بر سر وظیفه روزگار را می گذرانند، و شاید وجود آنان عاملی است که می توان در این شهر همچنان زیست و از برخی از عذاب ها در امان بود. این شخصیت بی نظیر که در صحنه علوم اسلامی - به شهادت کتب و مقالات - کمتر چنین ترکیب معجزه آسایی از ایمان و احاطه به جوانب مختلف مسائل اسلامی یافت می شود، در کنار کار علمی خویش چند ویژگی دیگر را نیز نمایندگی می کند، که هر کدام به تنهایی کافی است که انسان عمری را در لذت اطلاع یافتن از آنها سپری نماید.
علاوه بر تسلط علمی بر مسائل مورد بحث خود، او انسانی ادیب است. ادب شناس در بحر زبان و ادب فارسی و همچنین ادبیات عربی، آنان که با کتاب های او آشنایند می دانند که برخی از واژه های جدید زبان فارسی اول بار توسط ایشان خلق شد، و سپس رواج یافت. ورود او به ادب فارسی در تمامی نوشته هایش یافت می شود.از میان بیست کتاب مدون او، حتی یکی از آنها نیست که دارای نثر ادیبانه و روان نباشد. «سرود جهش ها» و «فریاد روزها» برای نسل انقلاب، اولین کتاب هایی است که به زبان جدید درباره شور و حماسه در حرکت اجتماعی شیعه سخن می گوید. همچنین کتاب «ادبیات و تعهد در اسلام» نشان دهنده عمق اطلاع او از ادبیات ایرانی و علوم اسلامی است. در کتاب «دانش مسلمین» نیز توانایی وی در روش تحقیق، احاطه وی به آثار پیشینیان و تسلط او بر کتاب شناسی به خوبی پیداست. برای شناخت جایگاه او در زبان و ادب عرب تنها نگاهی به مجموعه مجلدات «الحیاة» کافی است. این کتاب که به زبان عربی ابتدا تا جلد ششم نگاشته شده است، آنچنان در استحکام لغات و جملات قوی است، که بسیاری تصور می کنند این کتاب توسط یک ادیب عرب زبان نگاشته شده است. همچنین اشعار او به زبان عربی و فارسی متعدد است. از جمله شعری که به زبان عربی و فارسی در وصف استاد خویش جناب شیخ مجتبی قزوینی سروده است، و قصیده «عینیه» در مسائل فلسفی ...
ویژگی دوم، اعتقاد عمیق او به صحت راه امامان شیعه است. او تمام عمر خود را در گسترش فرهنگ انسان ساز جعفری قرار داده است، و در تمام حرکات و اقدامات خود، سرچشمه نجات انسان از بحران های متعدد روحی و جسمی، انفرادی و اجتماعی را تمسک به کتاب خدا و عترت پیامبر می داند.
مجلداتی نظیر «الحیاة» که مجموعه ای از آیات، احادیث و روایات و رویه زندگانی بزرگان اسلام است، به نوعی گردآوری شده است که در کمترین زمان خواننده را از سرچشمه های اسلامی موضوعات مطلع می سازد.
«خورشید مغرب» نشانه ای از نگرش یک منتظر به مسئله موعود است. و در کتاب های «امام در عینیت جامعه»، «بعثت، غدیر، عاشورا، مهدی» چنین رهیافتی را ادامه داده است.